Historia średniowieczna - Źródła i determinanty procesu historycznego [06-HIS-L-02-ZDPHI] Semestr letni rok akad. 2022/2023
Konwersatorium, grupa nr 1

Literatura podstawowa: S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002; J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII wiek-1370), Kraków 1999, t. 2 serii Wielka Historia Polski; K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej, Kraków 1999, t. 2 serii Wielka Historia Polski; R. Grodecki, S. Zachorowski, J. Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. 1-2, Kraków 1995; Kościół w Polsce, t. I: Średniowiecze, red. J. Kłoczowski, Kraków 1966; J. Bardach, Historia państwa i prawa Polski, t. I, Warszawa 1973; K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza Polski piastowskiej X–XIII wieku, Wrocław 1975; R. Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996; Ch. Brooke, Europa średniowieczna 962-1154, Warszawa 2001; H. H. Mundy, Europa średniowieczna 1150-1309, Warszawa 2001; D. Hay, Europa w XIV i XV wieku, Warszawa 2001; S. Kwiatkowski, Średniowieczne dzieje Europy, Warszawa 2006; Wielka historia świata, t. 4, Kształtowanie średniowiecza, red. M. Salamon, Kraków 2005; Wielka historia świata, t. 5, Późne średniowiecze, red. K. Baczkowski, Kraków 2005.

Literatura uzupełniająca: Vademecum historyka mediewisty, red. J. Nikodem, D.A. Sikorski, Warszawa 2012; B. Zientara, Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985; V. Fumagalli, Świt średniowiecza, Gdańsk 1996; Ch. Dawson, Formowanie się chrześcijaństwa, Warszawa 1987; G. Henderson, Wczesne średniowiecze, Warszawa 1984; Człowiek średniowiecza, red. J. Le Goff, Warszawa 2000; J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 2002; J. Le Goff, W poszukiwaniu średniowiecza, Warszawa 2005; M. Bloch, Społeczeństwo feudalne, Warszawa 2001; S. Bylina, Wizje społeczne w herezjach średniowiecznych. Humiliaci, begini, begardzi, Warszawa 1974; T. Manteuffel, Narodziny herezji. Wyznawcy dobrowolnego ubóstwa w średniowieczu, Warszawa 1963; S. Piekarczyk, W średniowiecznej rzeczywistości, Warszawa 1987; A. Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, Warszawa 1976; A. Guriewicz, Jednostka w dziejach Europy, (średniowiecze), Gdańsk-Warszawa 2002; A. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, Warszawa 1987; A. Guriewicz, L. Génicot, Powstaje nowy świat. Studium o kulturze i cywilizacji wieków średnich, Warszawa 1964; J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław 1964; T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995; A. Witkowska, Hagiografia, [w:] Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 1, Średniowiecze, Lublin 1974; E. Potkowski, Pisarz i jego dzieło w średniowiecznym społeczeństwie, [w:] Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowska i inni, Warszawa 1997, s. 265-279; H. Samsonowicz, Środowisko społeczne piszące w Polsce schyłku średniowiecza, [w:] Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza, red. T. Michałowska, Wrocław 1989, s. 97-108; B. Kürbis, Pisarze i czytelnicy w Polsce XII i XIII, [w:] Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo- społeczeństwo-kultura, red. A. Gieysztor, Warszawa 1972, s. 159-201; Uniwersalizm i regionalizm w kronikarstwie Europy Środkowo-Wschodniej. Średniowiecze-początek czasów nowożytnych, red. U. Borkowska, Lublin 1996.

Treści programowe: 1. Średniowiecze – nowość czy kontynuacja. Wprowadzenie do zajęć, omówienie sylabusa i programu zajęć; 2, 3, 4. Kultura piśmienna średniowiecza (kronikarstwo, hagiografia, annalistyka, spuścizna dokumentowa); 5, 6. Człowiek w wyobrażeniach średniowiecznych, kategorie (typy) średniowiecznego człowieka; 7. Feudalizm, XVII - wieczny termin na określenie średniowiecznych zjawisk; 8. Człowiek i czas w średniowieczu. Poczucie czasu i stosunek do czasu; 9. Obsesje średniowiecznego człowieka i ich odbicie w piśmiennictwie tego okresu; 10. Idea uniwersalizmu i regionalizmu w średniowiecznym kronikarstwie; 11. Rola Kościoła w średniowiecznej rzeczywistości i jej odbicie w piśmiennictwie tego okresu, ze szczególnym uwzględnieniem Polski (zarys problematyki); 12. Wstrząsy społeczno-religijne średniowiecza i ich wpływ na zmianę sposobów myślenia; 13. Auctoritas w pojęciu średniowiecznych; 14. Swój-obcy w dziejopisarstwie średniowiecznym; 15. Zaliczenia.

Metody: dyskusja, praca pod kierunkiem, elementy wykładu informacyjnego, analiza tekstu źródłowego, prezentacja multimedialna, praca z mapą; metoda projektów

Kryteria:

- na ocenę dostateczną (3,0): czynne uczestniczenie w zajęciach na poziomie dostatecznym

- na ocenę dostateczną +(3,5): czynne uczestniczenie w zajęciach na poziomie dostatecznym +

- na ocenę dobrą (4,0): czynne uczestniczenie w zajęciach na poziomie dobrym

- na ocenę dobrą +(4,5): czynne uczestniczenie w zajęciach na poziomie dobrym +

- na ocenę bardzo dobrą (5,0): czynne uczestniczenie w zajęciach na poziomie bardzo dobrym

- zaliczenie mapy, prezentacja multimedialna lub wygłoszenie referatu dla chętnych, w ramach premiowanej aktywności.

Ocena semestralna

Student:

5 (5.0) – osiągnął efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w 90%- 100%

4+ (4.5) - osiągnął efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w 80% - 90 %

4 (4.0) – osiągnął efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w 70%- 80%

3+ (3.5) - osiągnął efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w 60% - 70%

3 (3.0) – osiągnął efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w 50% - 60 %

2 (2,0) – osiągnął efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych poniżej 50%

brak