Instytucje ombudsmanów w Polsce i w Unii Europejskiej

Założeniem wykładów z przedmiotu: „Instytucje Ombudsmanów w Polsce i Unii Europejskiej" jest przekazanie studentom podstawowej wiedzy na temat instytucji ombudsmana w Polsce i Unii Europejskiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na: system ochrony praw i wolności jednostki (pojęcie praw człowieka), istotę instytucji ombudsmana, typologię instytucji ombudsmana, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka w Polsce.

I. Uwagi wprowadzające w tematykę przedmiotu. Pojęcie systemu ochrony praw i wolności jednostki. Istota i elementy systemu ochrony praw i wolności.

II. Istota instytucji ombudsmana. Typologia instytucji ombudsmana,

III. Geneza, rozwój i status prawnoustrojowy Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce.

IV. Rzecznik Praw Dziecka i jego rola w zakresie ochrony praw dzieci.

V. Prawo skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich UE.

VI. Wybrane instytucje ombudsmańskie w Polsce – Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów, Rzecznik Finansowy, Rzecznik Praw Pacjenta, Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, Państwowa Inspekcja Pracy, Rzecznik Praw Studenta.

Literatura podstawowa:

1. Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S., Prawa człowieka i systemy ich ochrony. Zarys wykładu, Wrocław 2004.

2. Garlicki L. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2016.

3. Bodio J., Borkowski G., Demendecki T., Ustrój organów ochrony i pomocy prawnej. Część szczegółowa, Warszawa 2013.

4. Serafin S., Szmulik B., Organy ochrony prawnej RP, Warszawa 2010.

Górecki D., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2015.

Akty normatywne:

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 443, ze zm.)

2. ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. z 2000 r. Nr 6, poz. 69, ze zm.)

3. ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147, ze zm. - j.t.);

4. ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U.2015 poz. 184 ze zm.);

5. ustawa o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz.U.2015 poz. 1348 ze zm.);

6. ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2016 poz. 186 ze zm.);

7. ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U.2011 Nr 231 poz. 1375 ze zm.);

8. ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U.2015 poz. 640 ze zm.).

Orzecznictwo sądowe.

Źródła elektroniczne.

II. Literatura uzupełniająca:

1. Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2015.

2. Domańska A., Pozycja ustrojowo-prawna Rzecznika Praw Obywatelskich, Łódź 2012.

3. Gajda A., Kierunki rozwoju instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, Warszawa 2013.

4. Miłkowski T. M., Obrońca Ludu jako strażnik praw podstawowych w Konstytucji Hiszpanii, Warszawa 2013.

5. Malinowska I., Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie ochrony praw i wolności w Polsce, Warszawa 2007.

I. Efekty uczenia się w zakresie wiedzy:

1. Posiada podstawową wiedzę o systemie ochrony wolności i praw jednostki.

2. Rozpoznaje, rozróżnia i potrafi scharakteryzować różne rodzaje instytucji ombudsmana.

3. Zna i rozumie zasady działania instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce.

II. Efekty uczenia się w zakresie umiejętności:

1. Prezentuje rolę i znaczenie systemu ochrony wolności i praw jednostki.

2. Umiejętnie korzysta z przepisów prawa krajowego i europejskiego w ramach poszukiwania podstaw przysługującej jednostce ochrony prawnej, w szczególności w zakresie skorzystania z prawa zwrócenia się z wnioskiem do instytucji ombudsmana.

3. Potrafi wskazać różne rodzaje instytucji ombudsmana.

III. Efekty uczenia się w zakresie kompetencji społecznych i personalnych:

1. Ma świadomość funkcjonowania mechanizmów ochrony i pomocy prawnej, w szczególności instytucji ombudsmana,

2. Czynnie i świadomie uczestniczy w życiu publicznym.

Egzamin (forma do ustalenia na pierwszych zajęciach).