Retoryka

Celem zajęć jest zapoznanie z dawnymi i współczesnymi sposobami pojmowania (koncepcjami) retoryki i teorią retoryczności języka oraz obrazu; ukazanie społecznych kontekstów retoryki i retoryczności (działań retorycznych), a także retoryki w relacji z innymi dyscyplinami; zapoznanie

z najistotniejszymi pojęciami i terminami związanymi z perswazją; kształtowanie kompetencji w zakresie krytycznego odbioru i analizy wypowiedzi/tekstów z uwagi na ich retoryczność (perswazyjność); zapoznanie z podstawowymi zasadami przygotowania tekstów z wykorzystaniem reguł i chwytów retorycznych; kształtowanie umiejętności redagowania tekstów.

Definicje retoryki; retoryka jako teoria i praktyka; ogólne reguły retoryki klasycznej; retoryka a sofistyka i erystyka; wybrane koncepcje retoryki współczesnej, teoria argumentacji Ch. Perelmana, retoryczność jako właściwość języka i wypowiedzi; usytuowanie retoryki wśród innych dyscyplin (filozofia, logika (dialektyka), psychologia, teoria, teorie dyskursu itp.); społeczno – polityczne konteksty retoryki (retoryczności); aspekty retoryczne (perswazyjność) współczesnych praktyk komunikacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem perswazyjności tekstów/wypowiedzi publicznych; perswazja a manipulacja; wybrane strategie i językowe środki perswazji; wartości jako narzędzie perswazji; podstawy retorycznego przygotowania tekstu; dowodzenie logiczne a argumenty perswazyjne, dedukcja i indukcja w argumentacji, typy argumentacji i układ argumentów, presupozycje; pojęcie toposu, figury i tropu retorycznego; wybrane chwyty erystyczne; etyczny aspekt retoryki (retoryczności).

Język perswazji publicznej, red. K. Mosiołek-Kłosińska, T. Zgółka, Poznań 2003; Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004; Obremski K., Retoryka dla studentów historii, politologii i dziennikarstwa, Toruń 2004 Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, przeł. M. Chomicz, Warszawa 2002; Retoryka, pod red. M. Barłowskiej, A. Budzyńskiej-Dacy i P. Wilczka, Warszawa 2008; Rusinek M, Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003; Schopenhauer A., Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, Kraków 1983; Tokarz M., Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk 2006; Uwieść słowem, czyli Retoryka stosowana, red. J.Z. Lichański, Warszawa, 2003; Ziomek J., Retoryka opisowa (wydanie dowolne).

Student,

w zakresie wiedzy:

zna podstawowe zagadnienia retoryki klasycznej i wybrane koncepcje współczesnej retoryki, zna terminologię związaną z retoryką i perswazją, zna formy i sposoby argumentowania oraz najczęściej stosowane tropy, argumenty, chwyty retoryczne

w zakresie umiejętności:

rozpoznaje w tekstach zjawiska retoryczne (elementy retorycznej organizacji wypowiedzi), odróżnia w wypowiedziach informacje od opinii, ocen, perswazję od manipulacji, rozróżnia różne typy argumentów; świadomie wykorzystuje w redagowanych przez siebie tekstach wiedzę z retoryki, stosuje w wypowiedzi środki/techniki perswazji

w zakresie kompetencji społecznych:

ma świadomość roli perswazyjności w konstruowaniu obrazu rzeczywistości społecznej i politycznej, dostrzega etyczne aspekty retoryczności (perswazyjności).

Zaliczenie na ocenę. Forma pisemna albo ustna do uzgodnienia ze studentami na pierwszych zajęciach